Ihlamur balı, arıların ıhlamur ağaçlarının çiçeklerinden topladığı nektarlardan elde ettikleri bir monofloral bal türüdür. I

---

Ihlamur balı, arıların ıhlamur ağaçlarının çiçeklerinden topladığı nektarlardan elde ettikleri bir monofloral bal türüdür. Ihlamur balı, ıhlamur ağacı çiçeklerinden belli bir dönemde toplanarak elde edilmektedir. Bu nedenle ıhlamur balı hasadı, ıhlamur ağaçlarının çiçeklenme sonrası dönemlerinde yapılmaktadır. Ihlamur ağaçlarının olduğu bölgelerden arıların elde ettiği ıhlamur balı, kendine özgü yoğun bir kokuya ve ferah bir tada sahiptir. Açık rengiyle dikkat çeker. Ihlamur balının tadını etkileyen etmenler; iklim koşulları, toprak türü gibi etmenlerdir.

Ihlamur ağaçları, Türkiye’de ağırlıklı olarak Ege, Karadeniz, Marmara ve Antalya bölgelerinde yetişmektedir. Haziran ayından itibaren çiçeklenen ıhlamur ağaçları, bal arılarını kendine çeker. Ihlamur ağaçlarının çiçeklerinden toplanan nektarlar, arılar tarafından ıhlamur balına dönüştürülür. Ihlamur ağaçları çiçeklerinden elde edilen ıhlamur balı, monofloral bal çeşitleri arasında yer almaktadır.

 

Ihlamur Ağacı Nedir?

Ihlamur ağacı, ebegümeciler (Malvaceae) familyasının Tilia cinsine ait bir ağaç türüdür. Yarı tropik ve ılıman bölgelerinde yetişmektedir. Dünya üzerinde yaklaşık 40 farklı türe sahip olan ıhlamur ağaçları, hoş kokusuyla dikkat çekmektedir. Genellikle ağaç, ağaççık ya da çalı formunda bulunmaktadır. Anavatanı Kuzey yarımküre olan ıhlamur ağacı, çiçekli bir ağaç türüdür. Ilıman iklimleri seven ıhlamur ağaçları, çoğunlukla denize kıyısı olan bölgelerde yetişmektedir. Ihlamur ağaçlarının boyu 20-30 metre arasında değişiklik göstermektedir.

Ihlamur ağaçları, haziran ve temmuz aylarında çiçek açmakta ve kısa süre içerisinde çiçeklerini dökmektedir. Değişken hava şartlarına dayanıklı değildir. Ihlamur ağacı, esnek ve geniş dış oduna sahiptir; çiçekleri ise sarkık demetlerden oluşmaktadır. Tek başına yetişebilen ıhlamur ağacı, gruplar halinde de yaşayabilmektedir. Serin bölgeleri seven ağaçlar, kireçli toprakları sever. Taban suyunun yüksek olması önemlidir. Humusu bol olan topraklarda da yetişebilmektedir. Hoş kokulu çiçekleri ile bilinen ıhlamur, gölge ağaçları olarak da yetiştirilmektedir.

 

Ihlamur Ağacı Hangi İklimi Sever?

Ihlamur ağaçları, ılıman iklimi seven ağaç türleridir. Güneş alan bölgelerde kolayca yetişebilmektedir. Ancak sulamanın ya da yağışın az olduğu alanlarda, ağacın yapraklarında sararma oluşabilmektedir. Sahil kenarı olan bölgelerde ıhlamur ağacının yetişmesi daha kolaydır. Akdeniz, Ege, Marmara Bölgeleri bu ağaç türleri için uygun bölgelerdir. Köklenmesi zaman alan ıhlamur ağaçlarının kökleri, ilkbahar aylarında güçlenmektedir. Soğuk hava koşullarında ağaçların zarar görme olasılığı yüksektir. Güneş gören yerlerde kolayca yetişebilmektedir. Ihlamur ağaçları da kışın yapraklarını döken ağaç türleri arasında yer almaktadır. Uygun bakım sağlanan ıhlamur ağaçları, 5-10 yıl içerisinde çiçeklenme göstermektedir.

Ihlamur ağaçları toprak olarak humuslu ve kireçli toprakları sever. Ağaç dikiminden önce toprağın hazırlanması gerekmektedir. Sert yapıya sahip olan topraklar yumuşatılmalıdır. Ağaç köklerin etrafındaki yabani otlar temizlenmelidir. Ihlamur ağacı asidik olmayan toprak türlerinde yetişebilmektedir. Ağaçlar ilkbahar ve sonbahar aylarında dikim için uygundur.

 

Ihlamur Balı Nasıl Oluşur?

Ihlamur balı, ıhlamur ağaçlarının olduğu bölgelerde, arıların ıhlamur ağaçlarının çiçeklerinden nektar toplaması ile oluşmaktadır. Ihlamur balı, ıhlamur çiçeğinin ferahlatıcı kokusuna sahiptir. Tat kalıcılığı yüksektir ve akışkan yapısıyla ayrışan monofloral bal türleri arasında yer almaktadır.

Ihlamur ağaçları, Türkiye’deki belirli bölgelerde ve ağaçların meyve vermesi için gerekli olan iklim koşullarında yetişmektedir. Bu nedenle ıhlamur balı da bu ağaçların olduğu belirli bölgelerden elde edilmektedir. Ihlamur ağaçlarının çiçeklendiği dönemlerde arılar, bu ağaçlardan nektar toplayarak arı kovanlarında ıhlamur balı elde ederler. Elde edilen bu ıhlamur balı, monofloral bal türleri arasında yer almaktadır.

 

Ihlamur Balı Faydaları

Monofloral bal çeşitleri arasında yer alan ıhlamur balı faydaları hakkında birçok bilimsel ve klinik çalışma sonucunda elde edilen bulgular olsa da, Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği kapsamında ıhlamur balı faydalarından bahsetmek mümkün değildir.

 

Arılar, Ihlamur Balını Nasıl Elde Ederler?

Ihlamur ağaçlarının cezbedici kokusuyla kendinden geçen arılar, duydukları kokunun peşine düşer ve bitkinin etrafında dolaşırlar. Bitkinin çiçeğine konarlar ve üzerine kondukları bitkinin çiçeğinden aldıkları nektarı, kovana taşırlar. Toplayıcı arılar, getirdikleri nektarı işçi arılara verirler. Kovandaki işçi arılar, midelerindeki enzim içeren salgılarla karışan nektar bala dönüşür. Dönüşüm sağlanınca ıhlamur balı, işçi arılar tarafından kovandaki bal peteklerine aktarılır.

İşte kokusu ve tadıyla enfes olan ıhlamur balı oluşum süreci bu şekildedir.